De wereld van schoolmeester Panken: een portret van het oude Kempenland in de negentiende eeuw

Titel De wereld van schoolmeester Panken: een portret van het oude Kempenland in de negentiende eeuw
Omslag Cover of De wereld van schoolmeester Panken: een portret van het oude Kempenland in de negentiende eeuw book
Content

NUR 693/694

In 2004 is het honderd jaar geleden dat Peter Norbertus Panken werd begraven bij de fundamenten van de kerk van Bergeijk. Hij was in 1819 geboren in Duizel, opgegroeid in Bergeijk, werkte tot 1862 als dorpsonderwijzer in Westerhoven en leefde daar nog een kwart eeuw. Terug in Bergeijk schreef hij vanaf 1886 dorpsgeschiedenissen en dagboeken. Duizel, Westerhoven en Bergeijk in de negentiende eeuw, drie Brabantse dorpen tussen Tilburg en Eindhoven, bepaalden het bestaan van meester Panken. Hij heeft er zijn leven lang over geschreven. Men noemt het oude Kempenland een voorbeeld van een wereld die niet meer bestaat: het traditionele dorp, zijn omgangsvormen en mentaliteit. Maar de teksten van Panken geven een genuanceerder beeld. Vanaf 1850 ontstaat een scheiding tussen de sociale standen, en vatten nieuwe normen en waarden post. De samenleving raakt in de greep van de zich emanciperende katholieke clerus en de staat stelt orde op zaken in de dorpsschooltjes, Meester Panken heeft dit proces als ooggetuige beschreven.

Aan de hand van de teksten van de schoolmeester schetst dr. P. Meurkens, antropoloog, een levendig beeld van de samenleving in het negentiende-eeuwse Noord-Brabant. Hoe ging men met elkaar om, wat leerden de kinderen op school, welke betekenis had de Kerk en waaruit bestonden de maaltijden, zijn aspecten die aan bod komen. Dit boeiend geschreven boek werpt een nieuw licht op het Kempenland in de negentiende eeuw.

Inhoud:

Inleiding: Panken en het oude Kempenland.

1. De samenleving van P.N. Panken

2. De mentale wereld van Panken

3. P.N. Panken, een man van geloof

4. P.N. Panken, schoolmeester in het oude Kempenland.

5. De geschiedenis van Panken (1819 – 1904).

6. P.N. Panken: de schrijver en de Kempenlander

Verantwoording.

Auteur P. Meurkens
Uitgever Kempen Uitgevers, Zaltbommel
Jaar 2004
ISBN 90-6657-212-4
Aantal pagina's 168
Rubriek Cultuurgeschiedenis en Heemkunde algemeen
Regio De Kempen (NL)
Plaatsnaam Bergeijk, Duizel, en Westerhoven
Locatie 01-3-27