Markt 15, 5521 AJ Eersel

Bescherming	Rijksmonument
Monumentnummer	14571
Monument naam	Pankenhuis (huis van voormalig burgemeester Panken)
Categorie	Gebouwen, woonhuizen
Oorspronkelijke functie	Woonhuis
Huidige functie	Woonhuis
Inschrijving register	5 januari 1971
Oorspronkelijk bouwjaar	In huidige vorm 1895, maar de basis is waarschijnlijk van vóór 1832.

Beschrijving

Tweelaags huis met gebosseerd gepleisterde lijstgevel; ingang omlijst met diamantblokken in stuc. Schilddak met Oudhollandse pannen. Rechts naast het huis een koetspoort. Voormalige burgemeesterswoning.[1]

Historie

Uit de kadastrale gegevens van 1832 blijkt dat deze woning destijds de R.K. pastorie van Eersel was. Achter in de tuin was een verhoging waar een tuin- of theehuisje was. Op deze plek staan nu nog steeds de grote beukenbomen met daartussen een verhoging. In 1836 is echter al sprake van sloop van dit bouwsel. Het huis wordt in 1836 verkocht aan Jacob Kerkhofs, een teut (koopman) geboren in St.Hubertus Lil (B). Het blijft in handen van deze familie of familieleden tot 1895. Daarna wordt het verkocht aan Dokter Christiaan Petrus van Dillen, maar niet voordat er eerst een verdieping op het dan bestaande gebouw is opgezet. Deze dokter vertrekt echter al weer vrij snel naar Heerlen en wordt in 1896 opgevolgd door dokter Cornelis Bakhuizen van den Brink. Hij blijft in dit huis wonen totdat hij in 1909 zijn nieuwe huis ‘De Drietip’ aan de Duizelseweg betrekt.

Vanaf dat moment wordt het huis verkocht aan de familie Coulier – Gast. Maria Louise Gast is overigens familie van de eerdere bewoner Jacob Kerkhofs. In 1927 wordt het geheel verkocht aan burgemeester P.G.A.G. Panken, de eerste burgemeester van de in 1923 ontstane fusie gemeente Eersel (dus met Duizel en Steensel). Na een flinke verbouwing betrekt hij in 1928 het pand en zou er blijven wonen tot zijn overlijden in 1964.

In 1967 werd het pand gekocht door Adrianus Hendrikus Josephus (Ad) Wintermans (geb. 3-3-1916 te Eersel, overl. 25-9-2001 te Wezel (B)), de voormalige directeur / eigenaar van de Henri Wintermans sigarenfabriek in Eersel. Hij is degene die het pand postuum de naam “Pankenhuis” gaf, zoals het bordje naast de voordeur nog steeds aangeeft. Inmiddels bestaat het huis uit een vijftal appartementen.[2]

Afbeeldingen

Het Pankenhuis, vermoedelijk omstreeks 1900. De personen op de voorgrond zijn niet bekend. Verondersteld is wel dat er (een van) de dames Kerkhofs bij zou zijn, maar dat kan niet kloppen. Misschien iemand van de familie Gast of Coulier? (foto collectie redactie Rosdoek).

Het Pankenhuis in 1963. Foto G.J. Dukker, Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Amersfoort / 81.504.

Pankenhuis in 1981. Foto Wies van Leeuwen, collectie BHIC, nr. PNB001016249.

Foto Winfried Thijssen (2023-03).

Voetnoten

[1]    Catalogus Cultuurhistorische Inventarisatie Erfgoedkaart Eersel, Bijlage 2, Overzicht van waardevol cultureel erfgoed en aardkundige waarden in de gemeente Eersel, Versie 2021, par.4.31.1, p.315.

[2]    Grielen, Harrie, Panken, Pierre; “Huizen en families aan de Markt, deel V”, De Rosdoek 162, juni 2017, pag.3-8.