Aanvankelijk, in den beginne, zo in de tweede helft van de 14de eeuw hadden de schepenen een drieledige functie: stads- of dorpsbestuurder, rechter en notaris. De oudst bewaard gebleven protocollen in Oost-Brabant dateren uit die tijd. De boeken waarin zij al hun besluiten optekenden, noemen we protocollen en deze bieden nu een fantastisch en breed uitzicht op hoe het ooit was. Later in de tijd zijn er uitsplitsingen. Het notariaat krijgt een steeds bredere aanvaarding en neemt geleidelijk een deel van het administratieve werk der schepenbanken over. Er komt een aparte rol voor het civiel- en crimineel recht. De schepenen worden dan vooral dorpsbestuurders.
Uit dit alles leer je over wat er in de plaatselijke gemeenschap allemaal gebeurde zoals met wie de mensen ruzie hadden en waarover, of ze bemiddeld waren, de indeling van hun huis, de meubels. De misdaden en rotstreken, de vroomheid en de devotie. Alle zorgen, verdriet, brand, pestepidemie, een dreigende plundering door een bende losgeslagen soldaten; Simon heeft het met hen gedeeld. Als je dat alles beschouwt en vergelijkt met de gemiddelde pagina van de ochtendkrant, dan zie je: ondanks al die eeuwen is er niet zoveel nieuws onder de zon. Simon probeert bij de aanwezigen iets van het gevoel op te roepen die hij al jaren ziet: hij kan reizen door de tijd en kijkt tijdens de reis met grote belangstelling om zich heen.
Simon van Wetten kennen we van de lezingen “de Franse Tijd in Brabant“ en “van Molendwang tot Recht van Wind“ en behoeft geen nadere introductie. Hij is een meeslepend causeur. Met de voorbereidingen van de lezing is hij al bezig sinds 1987 door zich dagelijks een uur te worstelen door inmiddels 27.000 minuutakten van het Helmondse schepenprotocol en ruim 30.000 minuutakten van het Gemertse schepenprotocol en hij heeft zich al gewaagd aan het civiel- en crimineel archief van de gemeente Gemert-Bakel.
Ook niet-leden zijn van harte welkom op deze lezing voor een prijs van 5 euro p.p., waarvoor ook koffie en thee in de pauze wordt geschonken. Inlichtingen zijn verkrijgbaar bij Frans Teunis, Lindestraat 8, tel. 0497-515188