| Bescherming | Cultuurhistorisch waardevol gebouw |
|---|---|
| Monumentnummer | 4.29.4.028 |
| Monument naam | Agio sigarenfabriek |
| Categorie | Gebouwen, woonhuizen |
| Oorspronkelijke functie | Sigarenfabriek |
| Huidige functie | Dierenkliniek |
| Oorspronkelijk bouwjaar | 1935 |
Fabrieksgebouw uit 1935 van de voormalige sigarenfabrikant Agio. Aan de straatzijde over de volle breedte staat een tweelaags kantoorgebouw met plat dak. Daarachter is een fabriekshal met typische shed- of zaagtanddaken met ramen aan de noordzijde. Deze ramen werden vroeger veel toegepast om mooi uniform licht, maar geen direct zonlicht binnen te krijgen.
Historie
In 1911 werd op een perceel aan de Wolverstraat een huis met daaraan gekoppeld een sigarenfabriek gebouwd door Adrianus Gasparus Wintermans (geb. 6-1-1849 te Duizel, overl. 3-7-1936 te Duizel). Op dat moment staat alles op naam van hemzelf, maar in 1916 komt dat op naam van de Firma ,,A. Wintermans en Zonen”. De zonen waar het hier om gaat zijn Jacobus Josephus (Sjaak) Wintermans (geb. 28-7-1879 te Duizel, overl. 16-5-1953 te Eersel) en Henricus Cornelis (Harrie) Wintermans (geb. 10-1-1886 te Duizel, overl. 10-6-1975 te Bladel). De fabriek wordt diverse keren uitgebreid, maar het achterste deel van het fabrieksgebouw dat nu nog overeind staat en dat gelegen is aan de Wolverstraat werd gebouwd in 1935. Kort daarna overlijdt Adriaan en komt de fabriek geheel op naam van Jacobus te staan. Tegelijkertijd komt de op dat moment bestaande fabriek op de Nieuwstraat in Eersel op naam van Henricus te staan. De firma wordt op dat moment dus gesplitst en verdeeld over beide broers. De fabriek in Duizel breidt in de loop der jaren nog verder uit. In 1942 wordt opnieuw de firma ,,A. Wintermans en Zonen” eigenaar van de fabriek. De firmanten zijn naast Jacobus de beide zonen Marcellus Adrianus Johannes Wintermans (geb. 25-6-1910 te Duizel, overl. 2-2-1985 te Eindhoven) en Adrianus Marcellus Wintermans (geb. 2-5-1909 te Duizel, overl. 28-4-1991 te Achel (B)). Ook na 1942 zijn nog diverse verbouwingen en nieuwe aanbouwen geweest. In 1950 was de fabriek uit 1935 nog slechts één verdieping met zaagtanddaken. Ergens tussen 1950 en 1954 moet de voorzijde van de fabriek zijn verbouwd waarbij de twee verdieping hoge kantoren zijn gerealiseerd. In 1960 wordt het geheel op naam gezet van Agio sigarenfabrieken N.V. te Duizel. De merknaam Agio sigaren was overigens al veel langer in gebruik. Eind 2019 besluit de familie Wintermans om Agio te verkopen aan het Deense Scandinavian Tobacco Group. Rond dat moment van de officiële verkoop wordt de fabriek opgesplitst. De oude fabriek uit 1935 wordt afgesplitst van de nieuwbouw. Een deel van die oude fabriek werd gesloopt en na een grondige renovatie heeft Dierenkliniek Anicura in maart 2022 in het oude fabrieksgebouw haar deuren geopend.[1]
Het object heeft architectuurhistorische waarde
- als goed en voor Eersel vrij zeldzaam voorbeeld van een typisch fabrieksgebouw uit de dertiger jaren van de twintigste eeuw;
Het object heeft cultuurhistorische waarde
- als voormalige sigarenfabriek, verbonden met deze in sociaaleconomisch opzicht zo belangrijke nijverheid voor de gemeente Eersel gedurende de eerste helft van de twintigste eeuw, en welke tot in de eenentwintigste eeuw heeft voortgeleefd.
Agio sigarenfabriek in 1950 met links de voormalige woning van Adrianus Wintermans uit 1911 en rechts de fabriek waarvan nu nog een deel overeind staat.[2]
Agio sigarenfabriek in 1954 met de nieuwe kantoren aan de voorzijde. Foto KLM luchtfoto.
Het oude deel van de Agio sigarenfabriek in 2003, toen de fabriek nog in bedrijf was. Foto Winfried Thijssen (2003-06).
Fabriek na de renovatie van 2021. Foto Winfried Thijssen (2024-09).
Voetnoten[1] Uit gegevens van het kadaster, gemeente Duizel c.a., sectie A en gemeente Eersel, sectie H, 1832-1980, aangevuld met gegevens uit de burgerlijke stand van de gemeente Duizel c.a. en de gemeente Eersel, RHCE en met “Dieren voortaan welkom in oude Agiofabriek”, Nathalie Buijs, Eindhovens Dagblad, 16-3-2022.
[2] Foto uit M.C.A. van der Heijden, “Duizel en Agio sinds 1904”, p.51