Dekenaat in de steigers: Kerkelijk opbouwwerk in het Gentse dekenaat Hulst 1596-1648

uit het Voorwoord:

Bij tijd en wijle duikt in Zeeuws-Vlaanderen een anekdote op: het gemeentebestuur van Sas van Gent (het mag ook Retranchement zijn geweest: de legende laat hierin alle vrijheid) richtte eens een verzoek tot een of ander bureau van Binnenlandse Zaken in Den Haag. Tot ieders verrassing kwam per kerende post een antwoord binnen: ,,Voor dergelijke zaken gelieve U zich te wenden tot de regering van Uw eigen land”.

Slechts een Zeeuws-Vlaming van oude stam weet de ironie van deze lieve legende ten volle te proeven. Zij verdisconteert het eeuwenoude onbehagen van dit landje over zijn eigen positie aan de achterdeur van twee vaderlanden, in een stoffig hoekje van het diensthuis. Een stiefkinderlijke situatie, die de stille berusting deed groeien van ’s lands appendix te zijn, waarvan het bestaan pas bij een even zeldzame als lichte stoornis werd opgemerkt in het vaderlandse lijf.

De Zeeuws-Vlaming van katholieke origine placht tot voor kort de verbindingen met ,,over-het-water” grofweg te resumeren tot de belastingbrief en tot een verblijf in een brabants, limburgs of hollands internaat. De dieper liggende levensaders werden gevoed vanuit Vlaanderen door huwelijk en vriendschap, taal en cultuur, medische en recreatieve centra. Pas in onze dagen van toenemende industrialisatie, Rijn-Schelde-verbinding, ,,Gouden Delta” en zijn ecologische misère, Baalhoekkanaal en andere snode plannen, draait het gezicht van Zeeuws-Vlaanderen langzaam van zuid naar noord: het schijnt tóch een deel van Nederland te zijn.

Zeeuw noch Vlaming – deze positie van ,,waar hoor je eigenlijk thuis” wordt gereflecteerd in de historische literatuur van Nederland en België. Men hoeft er de registers van grote standaardwerken van de politieke, economische, kerkelijke of welke geschiedenis dan ook maar op na te slaan.

Inhoudsopgave:

Voorwoord

Archivalia

Bronnenpublikaties en literatuur

Gebruikte afkortingen

Hoofdstuk I: Van Trente naar Triest _ 1. Inleiding _ 2. Bronnenpresentatie

Hoofdstuk II: T’avancement soo vande stede als van tvlacke landt _ 1. Het Ambacht en het Dekenaat _ 2. Hulst _ 3. Hontenisse _ 4. Ossenisse _ 5. Polder van Namen _ 6. Hengstdijk _ 7. Pauluspolder _ 8. Sint Jansteen _ 9. Kieldrecht _ 10. Kallo _ 11. Verrebroek _ 12. Vrasene _ 13. Sint Gillis _ 14. Wachtebeke _ 15. Zuiddorpe .

Hoofdstuk III: Het wambuis naar Trentse snit _ 1. De pastoor _ 2. De pastoor en zijn medewerkers _ 3. De pastoor en zijn gelovigen _ 4. 1645: Van spaans naar staats bewind

Besluit

Sommaire

Bijlagen I-IV – I. Pastoorslijsten – II. Communicantencijfers – III.Bisschoppelijke visitatiereizen – IV. Lijst van de voornaamste tiendheffers in de parochies van het dekenaat Hulst.

Register van persoons- en geografische namen