Openbaar en Bijzonder Onderwijs in Breda: De verhouding openbaar – bijzonder onderwijs in Breda gedurende de negentiende eeuw

Uit Ten Geleide:

In de afgelopen jaren is geleidelijk de overtuiging  gegroeid, dat bij de grote verscheidenheid van historische verenigingen het zeer wenselijk zou zijn op het terrein van geschiedkundige publikaties tot meer eenheid te komen. Voor het uitgeven van historische monografieën is nu op spontane wijze een degelijke vorm van samenwerking gevonden, welke bundeling van krachten veel goeds belooft voor de toekomst. Beperkt het samengaan zich nu tot partijen die voornamelijk in Noord-Brabant werkzaam zijn, in de zeer nabije toekomst zal naar de redactie met recht mag aannemen, het werkterrein vergroot en het aantal medespelers uitgebreid kunnen worden. Niet met woorden maar door daden zal eerst een solide basis gelegd worden, vanwaar in etappes de verdere uitbouw zonder schokken kan geschieden.

Overtuigd dat de oude lijfspreuk ,,concordia res parvae crescunt” juist in deze tijd van groeiend verlangen naar grotere eenheid een diepe betekenis heeft, streeft de redactie naar het leggen van grotere verbanden om tot een volledige ontplooiing te komen van eigen kracht, nodig om de achterstand op diverse terreinen van historisch onderzoek snel in te lopen en om een volwaardige bijdrage te leveren op het gebied van de nationale geschiedschrijving.

Uit Voorwoord:

Wie de Bibliographie van den Schoolstrijd van D. Langendijk raadpleegt, krijgt licht de indruk, dat de onderwijsgeschiedenis van de negentiende eeuw een nagenoeg uitgemaakte zaak is. Toch is dit niet waar. Afgezien van het feit, dat een groot deel van de literatuur in zake het onderwijs van polemische aard is, doet zich nog altijd het gemis gevoelen aan een moderne samenvattende geschiedenis van het onderwijs in Nederland. Bovendien vraag ik mij af, of de onderwijsgeschiedenis niet te veel van bovenaf geschreven is, d.w.z. vanuit de wetten en besluiten en de reacties daarop. Deze studie beoogt het omgekeerde. Zij wil laten zien , hoe zich in Breda de ontwikkeling van het onderwijs  in feite voltrokken heeft en hoe de onderwijswetten en reglementen  werden toegepast. Daarbij heb ik mij in hoofdzaak gebaseerd op de bronnen.

Inhoudsopgave:

Ten geleide   V

voorwoord   VI

Hoofdstuk I: Ontwikkelingsschets van het lager onderwijs in Breda tot het begin van de negentiende eeuw _ De ontwikkeling van het lagere schoolwezen uit de Latijnse of Grote school _ Het Bredase onderwijs in de zeventiende en achttiende eeuw _ Het Bredase onderwijs in de Bataafse en Franse tijd

Hoofdstuk II: Het Bredase onderwijs in de eerste helft van de negentiende eeuw _ Het openbaar onderwijs _ Schoolstrijd in het begin der veertiger jaren _ Het bijzonder Onderwijs _ Het katholieke bijzonder onderwijs

Hoofdstuk III: Het Bredase onderwijs tussen  1850 en 1870 _ Geestelijk klimaat _ Het particulier initiatief in zake het onderwijs in discrediet _ De uitvoering van wetten van 1857 en 1863 _ De onderwijswet van 1857 en de katholieken

Hoofdstuk IV: De schoolstrijd in Breda _ Het verrechtsingsproces onder de Bredase katholieken _ Pastoor Stoop en de oprichting van St. Antoine _ Schoolstrijd

Hoofdstuk V: De betekenis van de wetten van 1878 en 1889 _ Het openbaar onderwijs _ Het bijzonder onderwijs

Sommaire

Bijlagen I-XIV

Personenregister