Paas- en Koudemarkten te Bergen op Zoom, 1365-1565, 3e stuk

Uit Woord vooraf van C.J.F. Slootmans:

De enthousiaste voorzitter van de in 1918 opgerichte “Geschiedkundige Kring het Markiezaat” ir. A.J.L. Juten, drong in deze functie van het begin af aan op onderzoek van en publikaties over de historie van het betrokken gebied. In 1921 schreef hij: “Ongeveer een jaar geleden is gepoogd voor een wetenschappelijke promotie als onderwerp te doen kiezen: de Handelsgeschiedenis van Bergen op Zoom. Jammer genoeg is dat tot nu toe niet gelukt. Men mag er van overtuigd zijn, dat deze geschiedenis voor ons gehele land interessant zal zijn”. Hij had ongetwijfeld gelijk. Niet alleen door hem, maar ook door de vroegere Rijksarchivaris in Noord-Brabant dr. J.P.W.A. Smit, prof. dr. Z.W. Sneller, prof. dr. Et. Sabbe en de Antwerpse archivaris dr. Fr. Blockmans, werd vooral na Wereldoorlog II gewezen op het belang van een studie over de Bergse vrije jaarmarkten. Enkele belangstellenden doorzagen spoedig dat een dergelijke studie veel tijd zou vragen. Nadat de rechterlijke archieven in 1941 en die van de Raad en Rekenkamer in 1947 aan he gemeente-archief van Bergen op Zoom in bewaring waren gegeven, werd ondergetekende ambtshalve geregeld geconfronteerd met de rijke inhoud, welke vooral de rechterlijke archieven bevatten over de jaarmarkten. Door kennis te nemen van het aanwezige materiaal, werden openingen zichtbaar om de vele gegevens te rangschikken. Dat maakte ht mogelijk deelstudies te schrijven, waarin evenwel slecht een deel van het aanwezige archiefmateriaal is verwerkt. Bovendien zagen andere publikaties het licht, die hielpen het inzicht te verbreden en zonodig te verdiepen.

Inhoudsopgave:

ADDENDUM

LIJST VAN TABELLEN, KAARTEN EN AFBEELDINGEN

Hoofdstuk XVII: KOOPLIEDEN UIT DE LAGEN LANDEN VÓÓR 1481 _ Inleiding _ A. Zeeland en Holland _ 1. Schuldbekentenissen _ 2. Certificatiën _ 3. Bierbrouwers uit Gouda en Delft _ 4. Handel in vis en zout _ B. Sticht Utrecht, Gelre, etc. _ C. Vlaanderen, Artois, Henegouwen en Kamerijk _ D. Het gebied tussen Schelde en Maas met name Brabant _ 1. Lier _ 2. Bosschenaren _ 3. Mechelen _ 4. Brussel _ 5. Leuven _ 6. Turnhout, Sint-Truiden, Diest en Herentals _ 7. Nijvel _ 8. Antwerpen _ 9. Bergen op Zoom _ 10. Tapisserie _ 11. Handel in kalmijn en koper

Hoofdstuk XVIII: BERGEN TREFPUNT VOOR NEDERLANDSE KOOPLIEDEN 1481-1501 _ A. Zeeland en Holland _ 1. Recognities betreffende Zeeuwse marktbezoekers _ 2. Recognities aangaande Hollandse kooplieden _ 3. Handel in bier, haring, zout, vlas en aveelzaad uit Holland en Zeeland _ B. Sticht Utrecht-Gelre-Overijssel-Groningen-Friesland _ C. Vlaanderen, Henegouwen, Artesie en Kamerijk _ 1. Brugge, Gent, Kortrijk, Ieper e.a. _ 2. Doornik (tot 1517 Franse enclave) _ 3. Rijssel _ 4. Valenciennes, Ath, Bergen, Lessen _ 5. Sint-Omaars _ 6. Kamerijk _ D. Brabant en aanpalende gebieden _ 1. Lier _ 2. Mechelen _ 3. Leuven _ 4. Diest _ 5. Turnhout, Geel, Arendonk _ 6. Hasselt, Zonhoven, Zolder _ 7. Nijvel, Dendermonde, Duffel _ 8. West-Brabant _ 9. Eindhoven en de Kempen _ 10. ‘s-Hertogenbosch _ 11. Brussel _ 12. Antwerpen _ 13. Slotbeschouwing

Hoofdstuk XIX: DE BERGSE MARKTEN BLIJVEN OP GELIJK PEIL, DOCH LOPEN NA 1526 SNEL TERUG _ 1. Welvaart en tegenslag _ 2. Overstromingen en hun gevolgen _ 3. Monetaire problemen ondermijnen Bergens positie _ A. Zeeland _ B. Holland _ 1. West Friesland en het gebied ten noorden van het IJ _ 2. Amsterdam _ 3. Haarlem-Leiden _ 4. Gouda-‘s-Gravenhage _ 5. Delft-Rotterdam-Schiedam _ 6. Zuid-Hollandse eilanden _ 7. Gorinchem-Dordrecht _ C. Sticht Utrecht-Gelre-Overijssel-Groningen-Friesland _ 1. Sticht Utrecht _ 2. Gelre _ 3. Overijssel _ 4. Friesland-Groningen _ D. Vlaanderen _ 1. Brugge _ 2. Gent-Oudenaarde _ 3. Ieper-Nieuwkerk-Dranouter _ 4. Doornik _ 5. Rijssel-Armentières _ E. Henegouwen-Artesie-Kamerijk _ 5. Brabant en het overig gebied tussen Schelde en Maas _ 1. Mechelen en Rumpst _ 2. Leuven-Aarschot-Diest-Tienen _ 3. Lier-Herentals-Mol-Geel _ 4. Hasselt-Tongeren-Sint Truiden _ 5. Brussel-Vilvoorde _ 6. ‘s-Hertogenbosch en de Meierij _ 7. Breda-Zundert-Rijsbergen _ 8. Roosendaal-Oudenbosch-Steenbergen-Wouw _ 9. Bergen op Zoom en omstreken _ 10. Antwerpenaren op de Bergse jaarmarkten 1502-1521 _ 11. Antwerpenaren op de jaarmarkten na 1521

Hoofdstuk XX: BETALINGEN _ 1. Vormen van betaling _ 2. Wisselaars _ 3. Wanbetalers _ 4. Arbitrage

SLOTBESCHOUWING

SUMMARY

SOMMAIRE

BIJLAGE

INDEX VAN GEOGRAFISCHE NAMEN

INDEX VAN PERSOONSNAMEN

INDEX VAN VERHANDELDE EN ROERENDE GOEDEREN

CURRICULUM VITAE