Boksheide 9, 5521 PL Eersel

Bescherming Cultuurhistorisch waardevol gebouw
Monumentnummer 4.31.2.088
Monument naam Maria Hoeve
Categorie Agrarische gebouwen
Oorspronkelijke functie Boerderij
Huidige functie Woonhuis
Oorspronkelijk bouwjaar ca. 1875

Beschrijving

Historie en ligging:

Voormalige langgevelboerderij “Maria Hoeve” uit ca. 1875. Het oorspronkelijke woongedeelte is niet meer als zodanig in gebruik. Het bedrijfsgedeelte is verbouwd tot woonruimte.

Het pand bevindt zich in het buitengebied ten zuiden van de kern van Eersel, en is gesitueerd in de buurtschap Boksheide op de zuidoostelijke hoek van de kruising Boksheide, Zandhoefseweg en Spijkertsedijk. Deze voormalige langgevelboerderij ligt op geringe afstand van, en met de lange voorgevel evenwijdig aan de straat Boksheide. Het erf is aan de voorzijde deels omheind door een beukenhaag. Tegenover de korte zijde van de boerderij staan aan de Zandhoefseweg drie oude beukenbomen. Direct achter de boerderij bevindt zich een bakstenen waterput met putmik.

 

Plattegrond en opbouw:

Voormalige boerderij van het Brabantse langgeveltype, bestaande uit één bouwlaag en zolderverdieping op langgerekt rechthoekig grondplan. Tegen de achtergevel van het oude woongedeelte is een bakhuisje onder zadeldak gebouwd. De bakstenen gevels zijn in kruisverband gemetseld en ter plaatse van het oude woongedeelte voorzien van een hoge gecementeerde plint. De uitgespaarde muuropeningen worden afgesloten door kopse rollagen. De vernieuwde voorgevel van het bedrijfsgedeelte wordt afgesloten door een zaagtandlijst. Het doorgaande zadeldak is aan de bedrijfszijde afgewolfd, gedekt met rode Muldenpannen en watert af via zinken goten. Op de nok zijn ter plaatse van het oude woongedeelte twee vernieuwde schoorstenen geplaatst. In het dakschild aan de achterzijde is een brede niet oorspronkelijke dakkapel geplaatst. Het zadeldak van het bakhuisje heeft de nok evenwijdig aan die van het hoofdgebouw.

 

Voorgevel:

Het oorspronkelijke woongedeelte heeft een omvang van drie traveeën. De ingang in het midden bestaat uit een houten deur en een tweedelig bovenlicht in een kozijn met kwartrond-hoekprofiel. Aan weerszijden van de ingang bevindt zich een zesruits schuifraam met luiken.

Het links hierop aansluitende bedrijfsgedeelte is ca. 15 jaar geleden verbouwd tot woonhuis. De gevels zijn vernieuwd en voorzien van een nieuwe indeling: twee zesruits vensters met tussendorpel, twee tweeruits stalramen ter plaatse van vernieuwd metselwerk in halfsteens verband, een vernieuwde segmentboogvormig afgesloten ingang met opgeklampte getoogde deuren (meerruits invulling), drie getoogde vierruits betonnen stalramen en een varkensdeurtje.

 

Linker zijgevel:

De vernieuwde gevel bezit twee getoogde vierruits betonnen stalramen.

 

Rechter zijgevel:

Deze gecementeerde gevel heeft in de eerste bouwlaag twee halfvensters met elk een luik, een rechthoekig kelderlicht en een opkamer-venster (tweedelig kozijn met tweeruits draairamen). De zolderverdieping bezit een rechthoekige muuropening waarin een zesruits stolpraam. Onder dit raam bevindt zich een plank met het geschilderde opschrift: “Maria Hoeve”.

 

Achtergevel:

Het muurwerk van het woongedeelte is grotendeels vernieuwd en voorzien van ingehakte muuropeningen met meerruits ramen. In de kleine uitbouw onder doorgetrokken dakschild bevindt zich een nieuwe deur en een klein w.c.-raampje. In het gewijzigde bedrijfsgedeelte bevinden zich twee grote drieruits ramen, een brede ingang waarin thans een dubbele tuindeur met zijlichten. Het tegen de achtergevel van het oude woongedeelte gebouwde bakhuisje onder zadeldak (rode Muldenpannen) heeft gecementeerde gevels waarin drie vierruits ramen en een opgeklampte deur. Het gebouwtje is voorzien van twee, van de grond opgaande, niet oorspronkelijke schoorstenen.

 

Interieur:

De oorspronkelijke ruimtelijke indeling van het oude woongedeelte is nog goed herkenbaar. Het bestaat uit een gang achter de voordeur met aan weerszijden (woon‑)vertrekken, links aan de achterzijde de herd en rechts een kelder met opkamer. Het bedrijfsgedeelte is verbouwd tot woonruimte en bezit restanten van twee gebinten met kapspanten.

Boksheide 9
Boksheide 9

Waardering

Het object heeft architectuurhistorische waarde

  • als goed voorbeeld qua hoofdvorm en gevelindeling van een langgevelboerderij uit ca. 1875, waarbij het exterieur en het interieur van met name het bedrijfsgedeelte op onderdelen zijn vernieuwd en gewijzigd;
  • vanwege de goeddeels in oude staat verkerende ruimtelijke indeling van het oorspronkelijke woongedeelte, dat leeg staat.

Het object heeft stedebouwkundige waarde

  • vanwege de markante situering aan een kruising met oude beuken in de kleine buurtschap Boksheide.