Gebr. Hoeksstraat 1, 5521 BL Eersel

Bescherming	Gemeentelijk monument
Monumentnummer	4.31.1.027
Categorie	Gebouwen, woonhuizen
Oorspronkelijke functie	Woonhuis
Huidige functie	Woonhuis
Inschrijving register	10 september 2002
Oorspronkelijk bouwjaar	1927

Beschrijving

Eenvoudige dorpswoning uit 1927, thans woonhuis met praktijkruimte. De achterbouw met toegevoegde verdieping (rechter beuk) en de uitbreiding van de linker beuk komen niet voor bescherming in aanmerking.

Het vrijstaande pand bevindt zich in de kern van Eersel, en is gesitueerd in de rooilijn aan de zuidzijde van de Gebr. Hoeksstraat nabij de kruising met de straat Dijk. Het erf wordt omheind door hagen.

Deels onderkelderd woonhuis van één bouwlaag en zolderverdieping op rechthoekig grondplan. De voorgevel is in kruisverband, en de overige gevels zijn in halfsteensverband gemetseld en voorzien van een trasraam met afsluitende rollaag. Alle muuropeningen worden afgesloten door kunststenen lekdorpels en blinde segmentbogen met metselmozaïek in de boogvelden. Het zadeldak met de nok evenwijdig aan de Gebr. Hoeksstraat heeft twee schoorstenen met afdekplaat op de nokuiteinden, is belegd met betonpannen en watert af via een houten bak­goot op bewerkte klossen.

De symmetrisch ingedeelde voorgevel is drie traveeën breed. De ingang in het midden bestaat uit een kunststenen dorpel, houten paneeldeur, geprofileerd kalf en driedelig bovenlicht. Aan weerszijden van de ingang bevindt zich een rechthoekig venster met T-schuifraam, driedelig bovenlicht en houten luiken (schoepen in het bovenste gedeelte). Ter hoogte van de ver­die­pingsvloer zijn vier smeedijzeren sierankers aangebracht. De voorgevel wordt afgesloten door een uitgemetselde sierband met bloktandlijst.

De linker zijgevel heeft in de eerste bouwlaag een halfvenster (enkelruits schuifraam, twee­delig bovenlicht) en een T-schuifvenster van het type zoals omschreven bij de voorgevel. In de zolderverdieping bevinden zich twee minder hoge vensters met T-schuiframen en driedelige bovenlichten. Alleen de vensters in de eerste bouwlaag zijn voorzien van houten luiken. De gevel wordt afgesloten door een bloktandlijst en een uitgemetselde schoorsteen.

De rechter zijgevel heeft in de eerste bouwlaag een halfvenster (enkelruits schuifraam, twee­delig bovenlicht), een rechthoekig kelderlicht met diefijzers en een klein opkamer-venster (T-schuifraam met driedelig bovenlicht). In de zolderverdieping bevinden zich twee vensters met T-schuiframen en driedelige bovenlichten. Alleen het halfvenster is voorzien van een houten luik. De gevel wordt afgesloten door een bloktandlijst en een uitgemetselde schoorsteen.

De oorspronkelijke indeling, bestaande uit een centrale gang met links woonkamer(s) en rechts (slaap)kamer, kelder/opkamer en keuken, is op onderdelen gewijzigd (muren ver­wijderd, functieverandering, w.c./douche in de opkamer). Het grotendeels gemoderniseerde interieur bezit nog diverse oorspronkelijke paneeldeuren en een houten schouwtje in de voorkamer in de rechter beuk.[1]

Historie

In 1926 koopt Hendrikus Henselmans (geb. 29-7-1882 te Eersel, overl. 16-3-1967 te Eindhoven), een sigarenmaker uit Eersel, een stuk bouwland aan de Gebroeders Hoeksstraat. Dat bouwland loopt bijna van de hoek van de Gebroeders Hoeksstraat en de Dijk tot de knik waar de Schoolstraat begint. Een jaar later in 1927 laat hij aan het begin van de straat een huis bouwen. In 1950 wordt aan de andere kant van het perceel eerst Gebr. Hoeksstraat 11 gebouwd, vervolgens in 1956 nummer 9 en in 1962 nummer 7. In 1964 wordt het huis met het naastgelegen resterende perceel verkocht aan twee accountants, Wilhelmus Antonius Meurs en Cornelis Antonius Meurs. Die splitsen het perceel in tweeën, verkopen het huis aan Antonius Josephus Oomes, een architect, en het andere perceel zal later verkocht worden om er een politiebureau op te bouwen. In de jaren daarna wordt het huis gedeeltelijk vernieuwd (1966) en er wordt nog een paar keer wat met de perceelsgrenzen gerommeld. In 1976 wordt het huis verkocht aan Theodorus Johannes Antonius Bekker, een offset promotor. De garage links naast het huis in van latere tijd.[2]

Waardering

Het object heeft architectuurhistorische waarde

• als goed en gaaf voorbeeld in exterieur (met uitzondering van het achterhuis) van een eenvoudige dorpswoning uit 1927, die gekenmerkt wordt door een traditionele vorm­geving en spaarzame metselwerk-accenten.

Het object heeft stedenbouwkundige waarde

• als onderdeel van de historisch gegroeide dorpskern, waarin het vanwege zijn ligging een fase markeert in de uitbreiding van de bebouwde kom van Eersel.[3]

Afbeeldingen

Gebr.Hoeksstraat 1 in 1981. Foto Wies van Leeuwen, collectie BHIC, nr. PNB001016191.

Foto Winfried Thijssen (2023-03).

Voetnoten

[1]    Beschrijving uit Omschrijving monumenten door Gelders genootschap, datum omschrijving oktober 1996, met aanpassing van het bouwjaar.

[2]    Uit gegevens van het kadaster, gemeente Eersel, sectie F, 1832-1980, aangevuld met gegevens uit de burgerlijke stand van de gemeente Eersel, RHCE.

[3]    Waardering uit Omschrijving monumenten door Gelders genootschap, datum omschrijving oktober 1996, met aanpassing van het bouwjaar.