| Content |
In de Kempen, de streek ten westen en zuiden van Eindhoven, hebben meer dan 70 boterfabrieken gestaan. Van Ons Genoegen in Baarschot tot De Eendracht in Zesgehuchten. De gegevens over deze, meest kleine, fabriekjes, staan nu verzameld in een fors boek (287 pagina’s) van Bas Bierkens. De titel: Boter uit de Kempen, 1890-1920, Een zegen voor onze landbouwers.
Vanaf 1893 gingen de boeren op de zandgrond in de Kempen samenwerken. Ze brachten geld bijeen voor kleine handkrachtfabriekjes die hun melk (van enkele koeien per bedrijf) tot boter verwerkten. Deze kleine coöperaties betekenden het begin van de modernisering van het platteland. Vanaf 1910 zouden de meeste fabriekjes opgaan in circa twintig stoomzuivelfabrieken. In 1947 bundelen deze zich in de coöperatie De Kempen, die de naamgever werd van het latere concern Campina, sinds 2008 opgegaan in Friesland Campina.
De grote lijnen van de zuivelgeschiedenis in Zuid-Nederland werden eerder beschreven in de studie van Janine Dekker: Zuivelcoöperaties op de zandgronden in Noord-Brabant en Limburg, 1892-1950.
Bas Bierkens vult met zijn boek de details in. Van bijna vijftig dorpen in de Kempen heeft hij namen en lokaties van de fabriekjes weten te achterhalen, vaak aangevuld met de namen van de oprichters, bestuursleden en personeel. Hij raadpleegde archieven, gegevens van heemkundeverenigingen en vele jaargangen van lokale bladen. Een monnikenwerk, zoals hij zelf schrijft. Dat geldt ook voor de illustraties, die hij bij particulieren en heemkundekringen bijeen sprokkelde. Ook maakte hij gebruik van de verzameling ansichtkaarten van Frans Huijbregts. Daardoor is het niet alleen leesboek maar ook een kijkboek geworden met veel historische dorpsgezichten.
Boter uit de Kempen, 1890-1920, een zegen voor onze landbouwers, is een uitgave van DKZet, Hapert en Kabeljauws, Eersel. ISBN: 978-90-77747-44-5.
|
