Groenstraat 9-9a, 5525 AD  Duizel

Bescherming Cultuurhistorisch waardevol gebouw
Monumentnummer 4.31.8.001
Monument naam Voormalig koetshuis
Categorie Gebouwen, woonhuizen
Oorspronkelijke functie Koetshuis
Huidige functie Dubbel woonhuis
Oorspronkelijk bouwjaar 1858-1861

Beschrijving
Groenstraat 9. Jaartalsteen 1858. Foto collectie HSK De Acht Zaligheden.

Koetshuis van het kasteel Duysel’s Hof, gedateerd 1858. Tweebeukig woongedeelte met eraan vastgebouwde driebeukige schuur. Wolfdak met riet en oudhollandse pannen. Raamindeling gedeeltelijk vernieuwd circa 1960. Zijgevels met vlechtingen. Het woongedeelte bezit in de zeer hoge en inspringende lange achtergevel nog sporen van inrijpoorten met korfbogen en is sinds 1880 bewoond. Boven de gedichte poorten hooiluiken. Boven de inrijpoorten van de driebeukige langsdeelschuur een jaartalsteen 1858.[1]


Historie

Groenstraat 9-9a. De Tijd, 26 februari 1866.Midden negentiende eeuw had Victor van den Schrieck uit het Belgische Leuven heel wat grond en panden in Duizel. Behalve het kasteel van Duizel had hij ook het huis op het perceel waar nu Groenstraat 11 is in zijn bezit. In 1860 koopt hij nog een paar percelen bij en bouwt hij schuin achter dat huis een koetshuis. Boven de inrijpoort staat weliswaar het jaartal 1858, maar de koop­contracten van het land dat hij bijkoopt om het koetshuis op te kunnen bouwen worden pas in juni 1860 getekend. In de kadastrale tekening wordt het koetshuis pas in april 1861 opgenomen, maar dat hoeft niet te betekenen dat het toen pas gebouwd is. Het exacte bouwjaar is dus moeilijk meer te achterhalen. Overigens is dit koetshuis, wat vaak genoemd wordt als het koetshuis van het kasteel van Duizel, gebouwd vóór dat het kasteel zelf gebouwd is, want dat kwam pas in 1863 tot stand. Van den Schrieck raakt in de financiële problemen doordat hij meer geld uitgeeft dan dat er binnenkomt en begin 1866 moet hij de boerderij met het koetshuis en ook het kasteel zelf in de publieke verkoop zetten, zoals beschreven wordt in de advertentie in De Tijd van 26 februari 1866. Het koetshuis wordt in maart 1866 gekocht door Martinus van Mechelen, een landbouwer uit Duizel, maar die verkoopt het in september van datzelfde jaar nog door aan Peter Johannes Rijken (geb. 21-4-1812 te Duizel, overl. 10-11-1889 te Duizel), landbouwer uit Duizel. Na zijn overlijden gaat het eigendom over naar zijn zoon Peter Rijken (geb. 26-1-1846 te Duizel, overl. 26-2-1922 te Duizel). In 1903 verbouwt hij iets aan het pand, maar het is niet bekend wat. In 1913 bouwt hij aan de linker kant nog een stuk aan, voorbij de inrijpoort. Na zijn overlijden in 1922 wordt zijn vrouw eigenares­se, maar in 1924 gaat het over naar de zoon Walterus Rijken (geb. 14-9-1891 te Duizel, overl. 21-11-1976 te Duizel). Hij was niet alleen landbouwer, maar ook kassier van de Boerenleen­bank. In 1958 gaat het koetshuis over naar zijn zoon Petrus Arnoldus Rijken (geb. 26-8-1926 te Duizel). Ook hij is landbouwer en kassier van de Boerenleenbank. In 1968 wordt een deel van het perceel (rechts voor aan de straat) verkocht aan de Boerenleenbank en die bank koopt ook nog een stuk grond aan de andere kant erbij. Een jaar later, in 1969, wordt daar dan de Boerenleenbank van Duizel gebouwd. In 1970 verkoopt Peter Rijken het koetshuis aan Johannes Adrianus Antonis. In 1977 ruilt hij met Johannes Petrus Rensen. In 2000 wordt het pand kadastraal in tweeën gesplitst, dus mogelijk zijn er dan twee eigenaren, één van de voorste helft en één van de achterste helft. In 2002 wordt het voorste deel nogmaals kadastraal in tweeën gesplitst, dus op dit moment heeft het pand mogelijk drie verschillende eigenaren. Het lijkt er echter op dat alleen het voorste stuk en het achterste stuk een officieel adres hebben, nl. Groenstraat 9a resp. Groenstraat 9.[2]


Waardering

Zeldzaamheidswaarde. Merkwaardig complex, met eraan verbonden historische herinnerin­gen.[3]


Afbeeldingen

Groenstraat 9 in 1981. Foto Wies van Leeuwen, collectie BHIC, nr. PNB001016171.

Groenstraat 9 in 1981. Foto Wies van Leeuwen, collectie BHIC, nr. PNB001016171.

Groenstraat 9 in 1981. Foto Wies van Leeuwen, collectie BHIC, nr. PNB001016170.

Groenstraat 9 in 1981. Foto Wies van Leeuwen, collectie BHIC, nr. PNB001016170.

Groenstraat 9-9a. Foto Winfried Thijssen (2023-04).

Foto Winfried Thijssen (2023-04).


Voetnoten

[1]    Catalogus Cultuurhistorische Inventarisatie Erfgoedkaart Eersel, Bijlage 2, Overzicht van waardevol cultureel erfgoed en aardkundige waarden in de gemeente Eersel, Versie 2021, par.31.8, p.358.

[2]    Uit gegevens van het kadaster, gemeente Duizel en Steensel, sectie A en gemeente Eersel, sectie N, 1832-1980, BHIC, aangevuld met gegevens van de burgerlijke stand Gemeente Duizel en Steensel, RHCE en De Tijd, 26 februari 1866.

[3]    Catalogus Cultuurhistorische Inventarisatie Erfgoedkaart Eersel, Bijlage 2, Overzicht van waardevol cultureel erfgoed en aardkundige waarden in de gemeente Eersel, Versie 2021, par.31.8, p.358.